Stanisław Imieniński urodził się 8 maja 1940 roku w Radomsku. Jego ojciec Kazimierz był geodetą. Matka – Felicja z Dziabaszewskich – zajmowała się domem. W rodzinie Imienińskich było pięcioro dzieci. Stanisław był najstarszy.
W latach 1955–1959 uczył się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Częstochowie. Trudne warunku materialne rodziny skłoniły go do podjęcia pracy zaraz po ukończeniu liceum. Pracował w Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej w Radomsku (1961 – 1978), a następne dwa lata jako pomiarowy w Okręgowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno–Kartograficznym.
Od 1980 roku na skutek obrażeń odniesionych w wypadku przeszedł na rentę. Przez krótki okres pracował w Muzeum Regionalnym w Radomsku. W 1988 roku otrzymał uprawnienia artysty plastyka w dziedzinie malarstwa nadane przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Obecnie jest instruktorem plastyki (l kat.) i prowadzi zajęcia z dziećmi w Miejskim Domu Kultury w Radomsku.
Obrazy Stanisława Imienińskiego były eksponowane na ponad stu wystawach w galeriach BWA, muzeach, galeriach miejskich, salach radnych, zakładach pracy, bankach, fabrykach. Dziesiątki obrazów sprzedał prywatnym nabywcom w Polsce, Niemczech, Francji, Stanach Zjednoczonych. Znajdują się też w muzeach w Nowym Sączu, Żywcu i Bełchatowie.
Artysta jest uczestnikiem i orędownikiem akcji „Polscy Artyści Plastycy – Dzieciom” organizowanej przez Fundację SERCE.
Prace Stanisława Imienińskiego
w
Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym
Łódź 27 maja 2008 r
Komisarz wystawy Honorata Sych
Stanisław Imieniński maluje obrazy od ponad dwudziestu lat. Pierwsze sukcesy artystyczne przyniosły mu zmysłowe, prowokacyjne akty kobiet wielokrotnie nagradzane na ogólnopolskich wystawach plastycznych.
Jednak jego twórczość zdominowały pejzaże i w malarstwie krajobrazowym odnalazł twórca najbardziej odpowiedni dla siebie środek artystycznego wyrazu. W krajobrazach Imienińskiego odnajdujemy zasadnicze cechy formalne znamienne dla jego dzieł. Jest to oczyszczenie przedmiotu ze wszystkich zbędnych szczegółów, posunięte tak daleko, że czasami daje to efekt bliski abstrakcji, niemniej temat przedstawiony zawsze pozostaje czytelny.
Wśród pejzaży Imienińskiego nie ma dalekich, pełnych szczegółów panoram. Chętnie maluje „zakątki natury”, wnętrza górskich dolin, wapienne skały, samotne drzewa bądź kępy drzew, niewielkie jeziorka, ostępy leśne. Wiele miejsca zajmują też siedziby ludzkie – zawsze archaiczne, przeważnie wiejskie, wtopione w krajobraz, niczym żyjące wśród drzew lub wyrosłe ze szczytów wzgórz samotne grzyby.
Czasem malarz przedstawia te budynki w zbliżeniu, w ujęciu portretowym. Wypełnia wówczas płótno w całości wizerunkiem domu, okna lub wrót. Tytuły obrazów wyrażają jego osobisty, intymny stosunek do treści przedstawionych na płótnach. Nie jest to nigdy nic obojętnego. Widoki i chaty Ciężkowiczek łączą się ze wspomnieniami młodości i miłości artysty do Ireny. To tam przeżywał gorące letnie południa i ciepłe wieczory i noce. Są to oczywiście obrazy wywoływane z zakamarków pamięci, a jednak dokładnie przywołane i przynoszące tamten tak odległy, a jednocześnie bliski nastrój.
Wydaje się, że te wspomnienia z młodości i doznania z dzieciństwa w dużym stopniu determinują istotę wielu prac artysty. W swoich kompozycjach Imieniński unika wszelkiego sztafażu – nigdzie nie dodaje postaci ludzkich ani zwierzęcych. Przedstawiane pejzaże są syntetycznie proste. Eliminacja szczegółów służy zgłębieniu istoty przedmiotu i przekazaniu metafizycznych prawd.
Obrazy emanują wielkim ładunkiem emocjonalnym. Jedne zdają się być przepojone nastrojem uspokojenia, powagi, prostej radości. Inne –atmosferą depresji. Fascynują lub napełniają lękiem. Są wyrazem nastroju twórcy w czasie tworzenia obrazu, próbą zapisania i przekazania tego nastroju. Jednocześnie w obrazach Imienińskiego daje się zauważyć alienacja przedmiotów przedstawionych. Żyją one nie w przestrzeni realnej lecz abstrakcyjnej, nabierają innego, pozaprzedmiotowego znaczenia.
Wrażenie to uzyskuje artysta stosując zbliżenia okien, wrót, studni, skał, gałęzi, drzew. Podobny efekt osiąga umieszczając w rozległej przestrzeni samotne drzewa, krzyże, budynki. Potęguje go użyciem nierealistycznych barw – zdumiewająco świetlistych amarantów, błękitów, zieleni. Bywa, że ucieka się do dawnych sposobów wywoływania nastroju tajemnicy przy pomocy nierealnego światła wydobywającego się ze środka lub boku obrazu. Umiejętności techniczne i szczególne rozumienie barw powodują, że w wielu kompozycjach sposób nakładania farby jest, obok użycia kolorów, czynnikiem budującym obraz.
W ostatnim czasie Imieniński namalował cykl obrazów inspirowanych misterium „Żale Matki Boskiej Bolesnej”. Ukazuje na nich Jezusa i Maryję w przełomowych dla nich momentach życia. Na pierwszym obrazie z tej serii widać Rodziców z nowonarodzonym Dzieckiem. Dorośli ubrani są w czerwone szaty z jaśniejszymi przebłyskami. Pomiędzy sobą na rękach trzymają niemowlę owinięte w białą tkaninę. Na obrazie widoczny jest tylko tył główki dziecka. Przed tą grupą, na górze, widoczny jest krzyż jako cel ziemskiej drogi Jezusa. Ciemne tło obrazu i czerwone szaty ludzi są zapowiedzią dramatu.
Następne obrazy pokazują już dokładnie dramat męki i ukrzyżowania. „Ciężar krzyża” i „Droga krzyżowa Chrystusa” przedstawiają samotnego Jezusa zmagającego się z przeznaczeniem. Smutne i ciężkie tonacje zieleni, brązów i czerwieni oddają atmosferę przytłaczającej grozy. Widać na nich tylko krzyż i Jego, dominującą nad krzyżem sylwetkę. Ten sam motyw samotnego na krzyżu Jezusa obecny jest w „Lamencie nad światem”. Ukrzyżowany, namalowany w tonacji czerni i szarości przełamanej niebieskim, w chwili śmierci pochyla się nad światem, którego grzech zaprowadziły Go na to miejsce kaźni.
Krzyż obecny jest jeszcze w dwóch obrazach cyklu. „Matka Bolesna pod krzyżem– kolorystyką nawiązuje do pierwszego obrazu serii. Czerwonofioletowe tło z jaśniejącym miejscem przy krzyżu, ku dołowi przechodzi niemal w czerń. Sylwetka kobiety w białej szacie leżącej pod krzyżem ostro odcina się od kolorystyki tła. Jej biała głowa i twarz, sprawiająca wrażenia płaskiej postać, podpowiadają bezgraniczną rozpacz, bezsilność aż po chęć stopienie się z podłożem, z czarną ziemią, niby kruchy skrawek papieru.
„Zdjęcie z krzyża” pozbawione jest postaci ludzkich. Jaśniejący delikatnym brązem krzyż stoi samotnie na brudnozielonobrązowym tle. Znad podstawy, po obu stronach biegną do góry dwie zielone linie w kształcie litery V zapowiadającej ostateczne zwycięstwo. Nie ma na nim Jezusa. Już złożono Go do grobu.
„Złożenie do grobu” na ciemnym tle, na środku jaśniejącym brązami, przedstawia Chrystusa w śmiertelnym białym całunie. Spod tkaniny widoczna jest tylko głowa umęczonego, namalowana kolorem przygnębiającej zieleni. Ale złożony do grobu Chrystus na obrazie Imienińskiego przybrał kształt jakby motyla odpoczywającego po trudach ziemskiej drogi. Oto za chwilę rozwinie skrzydła i zmartwychwstanie w białych szatach, w świetle świętości. Tak też jest przedstawiony na obrazie „Wniebowstąpienie Chrystusa”. Nad krzyżem w kształcie litery T widoczna jest światłość, od której odchodzą promienie przefiltrowane przez mocne błękity nieba.
Twórczość Stanisława Imienińskiego należy umieścić wśród kontynuacji głęboko zakorzenionego w tradycji polskiej symbolizmu, zarówno w rozumieniu nurtu wywodzącego się z Francji, dla którego sztuka nie była odtworzeniem świata zewnętrznego, lecz ucieczką poza granice tego świata w stronę niejasnych symboli, intuicyjnych przeczuć i wyobrażeń, jak i rozwijającego się na początku wieku XX w Polsce kierunku opartego na założeniach realistycznych, lecz dążącego do uwydatnienia w krajobrazie nastroju – jako najistotniejszego elementu dzieła. W zaprezentowanych obrazach uderza cecha zasadnicza wszelkich odmian symbolizmu – traktowanie przedmiotu odtwarzanego jako narzędzia mającego kierować uwagę na inne zagadnienia, niż formy przedstawione.
Krystyna Filarowska
Honorata Sych
SPIS WYSTAWIONYCH PRAC
Za horyzontem życia 2004Krwawa Mary 2005
Las dziewicy 2004
Pasikonik Monika 2001
Czerwony ogród za płotem 2006
Do lasu wkracza mrok 2007
Okno czerwonej ruiny 2005
Okno mojej duszy 2005
Helena i pan Rubinsztajn 2001
Idzie bardzo ładna noc 2003
Dzień mija, człowiek odchodzi 2004
Zapach chleba 2003
Gniew Boga 2005
Ja czy nie ja 2001
Studnia życia 2008
Tyraliera 2007
Do wsi idzie noc 2008
Ziemianka 2007
Czerwona zima 2005
Nerwowy staruszek 2003
Brzydka czerwień 2003
Duchy będące czasem w puszczy 2008
Widok na Szrenicę 2008
Moc fioletowej przestrzeni 2005
Wiejski całun 2007
Psychodeliryczny świat l 2007
Psychodeliryczny świat II 2007
Dokąd wiedziesz drogo 2007
Wy śpicie, ja czuwam na krzyżu 2006
Na nieludzkiej ziemi 2007
Bolszewicki kurort na Syberii 2005
Dwa drzewa 2007
Jestem u siebie 2006
Miejsce kontemplacji samotnych 2005
Listopadowe Zaduszki 2006
Taniec dusz zmarłych 2006
Prowadź nas, Panie 2001
Struny życia 2002
Maczuga życia 2008
Siła kniei 2008
Psychiczne mokradła 2008
Psychiczne bagno 2007
Dusza po rozmowie ze światem 2007
Ładny człowiek jest głupi 2005
Źdźbła życia 2005
Dusza Ireny w Dzień Zmarłych 2005
Łany zbóż i zagrody 2006
Świat żółtego wariata 2001
Ściana życia 2000
Teraz jesteś aniołem Ireno 2007
Duch twój Ireno tu jest 2006
Duch Ireny w Ciężkowiczkach 2007
Twoją duszę kryje horyzont 2007
Duch Ireny na polach 2006
Tu szedł twój duch Ireno 2006
Dokąd idziesz Ireno 2006
Dusza Ireny idzie do nieba 2004
Było nas dwoje Ireno 2005
Dusza twoja cała w błękicie 2006
Podwórze, na którym cię spotkałem 2004
Tu zaczęła się moja miłość 2004
Dokąd idziesz 2007
Stąd miodowe lata 2004
Bądź przy mnie gdy zbudzę się rano 2006
Droga, którą szedłem do ciebie Ireno 2007
Jest noc we wsi Ciężkowiczki 2008
Moje pod lasem w Ciężkowiczkach 2005
Gorące południe we wsi Ciężkowiczki 2006
Droga krzyżowa Chrystusa 2007
Matka Bolesna pod krzyżem 2007
Lament nad światem 2007
Wniebowstąpienie Chrystusa 2007
Rozmowa duszy z Matką Bolesną 2007
Matka Bolesna pod krzyżem 2007
Zdjęcie Jezusa z krzyża 2007
Przepowiednia Symeona 2007
Matka Boża spotyka Jezusa na drodze 2007
Ciężar krzyża 2007
Złożenie ciała Chrystusa do grobu 2007
Źródło tekstów – Katalog wystawy (ISBN 978–83–61293–01–9) wydany przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi.
Foto Zdzisław Wiśniewski.
Copyright © 2000 Zdzisław Wiśniewski wszelkie prawa zastrzeżone.